Co Czesi dali światu, czyli „czeskie” wynalazki
Jest parę pomysłów i wynalazków, które pochodzą z terenów Czech. Nierzadko używamy ich na co dzień. Czy słodząc kawę lub herbatę kostką cukru zastanawialiście się gdzie pojawił się tak podany cukier po raz pierwszy..?
Na południowy zachód od Brna, niedaleko wpisanego na listę zabytków UNESCO przepięknego miasteczka Telč, znajduje się mała miejscowość, licząca niespełna 8.000 obywateli, z uroczym klasycystycznym zamkiem – Dačice. To tam właśnie zaczęła się kariera cukru w kostkach w 1843 roku. Wiek XIX to czas przemysłowej rewolucji. Właścicielem zamku w Dačicach jest wówczas postępowy szlachcic Karl Anton Dalberg. On ściąga do siebie zdolnego przemysłowca i wynalazcę, przybyłego z Wiednia Jakuba Kryštofa Rada, pochodzącego ze Szwajcarii. Kiedy małżonka Pana Rada, Julianna, podczas oprawiania potężnej głowy cukru w jednym z zamkowych pomieszczeń kuchennych skaleczyła się, mąż postanowił, że musi wymyślić jakiś sposób aby można było używać cukier w innej, mniejszej formie. Udało się! Produkcja w miejscowych zakładach ruszyła. Najpierw cesarskie privilegium, następnie patent, a po czasie duża produkcja zapewniły rozgłos morawskiemu miasteczku.
Ale to nie jedyny wynalazek z terenów czeskich.
Na północ od jednego z najstarszych miast morawskich – Ołomuńca jest znane uzdrowisko Lázně Jesenik. Działał tam wynalazca prysznica, Vincent Priessnitz. Dlatego właśnie języku polskim nazwano to urządzenie od jego nazwiska „prysznicem”. Nota bene Czesi nazywają jego wynalazek sprcha.
Jeśli ktoś używa soczewek kontaktowych – to także pomysł czeski. Soczewki wymyślił w roku 1956 pochodzący z Prostějova znany naukowiec Otto Wichterle, a technologię ich masowej produkcji opracował pięć lat później. Kołatał do przeróżnych drzwi, ale w komunistycznej Czechosłowacji nikt nie zainteresował się wynalazkiem Pana Wichterle. Dopiero zagraniczna produkcja licencyjna pozwoliła na to, aby soczewki zdobyły świat. W języku czeskim soczewki kontaktowe, to kontaktní čočky.
W 1920 roku, natomiast, znany literat czeski, serdeczny przyjaciel pierwszego prezydenta I Republiki Czechosłowackiej, Tomáša Garrigue Masaryka, Karel Čapek pisze sztukę sci-fi pod tytułem R.U.R. (Roboty Uniwersalne Rossuma). W niej po raz pierwszy na świecie pojawia się termin robot.
Całkiem już na koniec, dla tych, którzy lubią kreślić i rysować znane są z pewnością ołówki i kredki marki Hardtmuth Koh-I-Noor, a pierwszy ołówek na świecie wyprodukowano w Českych Budějovicach za sprawą Josepha Hardtmutha, który opatentował w 1802 roku wkład do ołówków.
